Εν αρχή ην ο Ελευθέριος Βενιζέλος: «Η μονιμότης των υπαλλήλων θα ασφαλίσει αφατρίαστον διοίκησιν», δήλωνε από το βήμα της Βουλής, εισάγοντας τη μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων στο Σύνταγμα του 1911.
Κατόπιν, 114 χρόνια μετά, ήρθαν μια δημοσκόπηση της Marc, ένας χρησμός του κυβερνητικού εκπροσώπου κι ένα μήνυμα του αντιπροέδρου της κυβέρνησης για να βάλουν στο τραπέζι θέμα άρσης της μονιμότητας στο Δημόσιο.
Η Marc έδειξε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων (76%), και δη διακομματικά, τάσσεται υπέρ της άρσης της μονιμότητας, ο Παύλος Μαρινάκης έδωσε πολιτική προέκταση στην έρευνα λέγοντας πως «η αξιολόγηση πρέπει να έχει και συνέπειες» και ο Κωστής Χατζηδάκης δήλωσε πως «η Νέα Δημοκρατία, αλλά και ο πρωθυπουργός θα τοποθετηθούν εν όψει της Συνταγματικής Αναθεώρησης».
Είναι προφανές πως η κυβέρνηση ζυγίζει την προοπτική και ανοίγει τη συζήτηση. Ιχνηλατεί το έδαφος και μετρά αντιδράσεις. Δεν είναι απαραιτήτως μια λάθος συζήτηση, αρκεί να βασίζεται σε στέρεες αλήθειες και όχι σε αστικούς μύθους.
Ο πρώτος αστικός μύθος λέει πως οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν απολύονται ποτέ. Στην πραγματικότητα, το ισχύον θεσμικό και νομικό πλαίσιο λέει πως μια χαρά μπορούν να απολυθούν εάν καταργηθεί η οργανική τους θέση ή εάν καταδικαστούν για παράβαση καθήκοντος, διαφθορά, χρηματισμό κι άλλες αξιόποινες πράξεις. Το ερώτημα, ειδικά σε ό,τι αφορά το σκέλος της παράβασης καθήκοντος, είναι εάν εφαρμόζεται αυτό το νομικό πλαίσιο.
Ο δεύτερος αστικός μύθος λέει πως μονιμότητα υπάρχει μόνον στην Ελλάδα. Απολύτως αναληθές, καθότι η «ισόβια» εργασία στο Δημόσιο, με αυστηρές προβλέψεις για κατ’ εξαίρεση απολύσεις, ισχύει ακόμη σε Γερμανία, Κύπρο, Γαλλία, Ιταλία, Αυστρία και Βέλγιο. Ακόμη και στη Βρετανία και στις ΗΠΑ (τουλάχιστον προ της γενικής εφόδου του Έλον Μασκ) οι απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων είναι πολύ δύσκολες και περνούν μέσα από διαδοχικές βαθμίδες ελέγχων.
Ο τρίτος -και ίσως πιο μεγάλος- μύθος λέει πως το πολιτικό μας σύστημα έχει πια ωριμάσει βαθιά και δεν βλέπει το Δημόσιο ως λάφυρο και τους διορισμούς ως εργαλείο βολέματος εκλογικών στρατών. Ουδέν ψευδέστερον: εάν ίσχυε δεν θα υπήρχαν οι στρατιές μετακλητών που διορίζει η εκάστοτε εξουσία, ούτε οι χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι που εκτοπίζονται στα «ψυγεία» των υπηρεσιών τους με κάθε αλλαγή κυβέρνησης.
Άρα, πριν επιστρέψουμε στο 1910, ας επιστρέψουμε στην αναζήτηση του στοιχειώδους: του «αφατρίαστου» της διοίκησης…
